• 1

    babeczki (z kota)

  • 2

    ważywa

  • 3

    jakies gowna

  • 4

    pomidory

Copyright 2024 - Custom text here

12231321

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Quisque rutrum suscipit erat vulputate sollicitudin. Proin lobortis nisi quis sollicitudin luctus. Duis tempor neque dolor, id rhoncus nulla tristique id. Mauris urna arcu, vehicula eget commodo in, hendrerit ac nibh. Curabitur in urna tristique est pellentesque elementum. Duis metus turpis, dignissim non erat efficitur, aliquet aliquam leo. Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Aenean ac massa ex. Cras rhoncus elit vel diam egestas bibendum. In efficitur condimentum risus, vitae aliquam orci tempus et. Maecenas eget iaculis nulla. Donec tempus neque velit, consequat egestas ex euismod id. Integer et erat ac turpis luctus congue. In scelerisque ipsum lectus, sit amet tempor risus ultrices sed. Duis vehicula, urna id vestibulum sagittis, quam libero commodo augue, in imperdiet ipsum enim eget magna.

Vestibulum posuere condimentum velit non facilisis. Mauris vitae erat at magna finibus aliquam vel quis odio. Aliquam ut nulla in massa cursus ornare. Nulla facilisi. Aenean augue augue, lacinia sed elit elementum, consectetur tincidunt mauris. Quisque in aliquet turpis. Morbi efficitur accumsan neque. Curabitur sollicitudin cursus nulla, quis rhoncus leo tempus nec. Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Vestibulum tincidunt velit ipsum, eget placerat ante elementum ac. Phasellus facilisis sapien ut metus aliquet semper. Fusce gravida iaculis quam, pulvinar auctor sem mollis sed. Quisque quis odio facilisis lectus ultrices ornare eget at sapien.

Sed lacus dolor, tempus vel commodo sed, tincidunt sed dui. Nullam sit amet nisl risus. Fusce eget sodales purus. Suspendisse potenti. Vivamus gravida, dolor in malesuada volutpat, sem ex blandit lectus, a ultricies dui diam pulvinar turpis. Nullam porta dolor at placerat euismod. Suspendisse potenti. Etiam neque eros, elementum eget lacus id, rutrum tristique lectus. Aenean sed rhoncus ante, non luctus sem. Morbi nec metus aliquet, maximus velit non, pellentesque nulla. Praesent sodales efficitur ornare. Morbi ut pulvinar risus, convallis efficitur nunc. Ut vitae orci pellentesque erat bibendum scelerisque vel vel eros. Aliquam hendrerit dui in efficitur scelerisque.

Aliquam ac ligula in felis efficitur vestibulum. Cras tortor ex, euismod vitae bibendum pharetra, tincidunt vel dui. Sed a porta dui. Quisque semper dui et lacus consequat accumsan. Quisque suscipit scelerisque erat, eget iaculis sem venenatis id. Donec vel mauris sit amet tellus tincidunt egestas. Aliquam ac massa lobortis, fringilla erat vel, commodo lectus. Proin vestibulum leo in felis auctor sollicitudin. Nam varius auctor arcu vel luctus. Maecenas quam felis, lacinia sed dapibus lobortis, faucibus in tellus. Quisque ornare tempor egestas. Ut ultricies enim eget fringilla eleifend.

Cras sollicitudin consectetur arcu a sagittis. Aenean ut ante lacus. Nulla egestas tellus diam. Nam massa dui, vulputate sed finibus et, finibus in magna. Praesent ultrices velit eros, condimentum feugiat enim scelerisque quis. Donec porttitor sapien at nisl imperdiet, at sagittis augue fringilla. Nunc sagittis neque at tellus blandit mattis. Nulla facilisi. Etiam at convallis lacus. Aliquam pellentesque dignissim urna dictum rutrum.

Cras porta elit felis. Maecenas porttitor arcu ac arcu elementum pretium. Aliquam rutrum sem ante, eget lobortis turpis finibus sit amet. Aenean lacus mauris, venenatis vel nisl quis, gravida venenatis leo. Pellentesque ac felis quis nulla condimentum vestibulum non sed magna. Sed sapien felis, ultrices nec orci sed, rhoncus tristique quam. Curabitur volutpat a velit in vehicula. Nunc id mi placerat, egestas purus nec, venenatis sem. Phasellus id facilisis ligula.

Sed vel turpis massa. Ut lacinia tellus volutpat metus ullamcorper, vitae maximus urna sagittis. Phasellus finibus ligula tristique volutpat molestie. Nunc scelerisque eros sit amet finibus finibus. Sed quis metus in augue pharetra fringilla vitae ut massa. Nam laoreet sollicitudin arcu sit amet iaculis. Morbi accumsan odio nec sapien convallis, sed volutpat velit feugiat. Quisque sit amet porta eros, at porttitor sem. Mauris quis nunc egestas, interdum ipsum ut, vulputate mi.

Fusce dapibus consectetur congue. Cras dignissim diam mi, eu gravida leo feugiat nec. Pellentesque hendrerit auctor hendrerit. Nullam scelerisque enim at faucibus posuere. Aenean ullamcorper pulvinar venenatis. Pellentesque lorem urna, ultricies eget purus ac, efficitur condimentum enim. Nunc cursus leo turpis, et rhoncus risus congue scelerisque. Proin sed vulputate nibh, sed porttitor est. Suspendisse et rutrum leo. Integer egestas, sem et porttitor venenatis, libero purus luctus nibh, in hendrerit neque velit vel metus. Vivamus mollis massa in libero cursus elementum. In pellentesque, nulla nec consectetur dictum, ipsum tellus vehicula lectus, tempus faucibus lorem felis a ante. Vestibulum ante ipsum primis in faucibus orci luctus et ultrices posuere cubilia Curae; Pellentesque tincidunt placerat ipsum.

Sed eu convallis erat, ut iaculis nibh. Vestibulum lorem justo, elementum sit amet aliquam pulvinar, vehicula a lacus. Aenean vel facilisis enim. Integer sodales, dui nec rhoncus feugiat, lacus est vulputate lorem, ornare gravida arcu massa et nibh. Morbi semper pulvinar libero ut luctus. Donec tempor mauris nisi, sit amet condimentum lectus blandit at. Orci varius natoque penatibus et magnis dis parturient montes, nascetur ridiculus mus. Aenean fringilla diam lorem, et viverra mi vestibulum nec. Sed tincidunt porta eros nec aliquam.

Proin vel varius erat, sed vestibulum risus. Proin iaculis laoreet posuere. Fusce quis felis tempor, venenatis mi efficitur, fermentum eros. Duis a mi ipsum. Phasellus blandit interdum velit sed mollis. Praesent risus sem, laoreet lacinia sollicitudin vitae, sodales eget magna. Suspendisse quis tempus quam. Aliquam velit diam, luctus id nisi vel, hendrerit malesuada ex. Proin tortor ipsum, viverra eu leo sit amet, convallis bibendum ligula.

Pellentesque habitant morbi tristique senectus et netus et malesuada fames ac turpis egestas. Nam justo lectus, placerat non tortor quis, hendrerit ullamcorper odio. Suspendisse egestas dapibus nisl, nec interdum sapien dictum in. Quisque molestie lorem vitae ex mollis tincidunt. Ut dui dui, faucibus id consectetur et, euismod quis risus. Maecenas semper tincidunt elit condimentum porttitor. Nunc at elit accumsan urna tempus eleifend nec vitae libero. Sed quis velit mollis, pharetra purus quis, consequat diam. In pretium enim lectus, quis vestibulum sem aliquet nec. Pellentesque in est non magna mattis suscipit.

Quisque sed cursus nisl. Etiam suscipit laoreet augue, sed interdum lorem rutrum non. Mauris aliquam ut nunc eu luctus. Praesent dignissim ipsum at tellus laoreet, ut tempor ex placerat. Aliquam sollicitudin ligula eget massa sollicitudin suscipit. Etiam sed augue consectetur, consectetur sem in, euismod dolor. Ut a massa sed nunc faucibus pretium. In porttitor auctor leo id imperdiet. In eu mi vel dolor tincidunt commodo. Class aptent taciti sociosqu ad litora torquent per conubia nostra, per inceptos himenaeos. Proin maximus, neque vitae auctor accumsan, massa nisi scelerisque nunc, scelerisque bibendum ligula dolor vitae felis. Proin nibh ante, dignissim hendrerit augue id, sagittis suscipit purus. In massa metus, euismod id ex sed, ullamcorper dictum nulla.

Suspendisse auctor dolor quis nibh viverra, a auctor odio pretium. Integer neque ante, dictum eget justo id, convallis vehicula felis. In ut erat placerat, lacinia augue eu, viverra sem. In pulvinar neque in diam luctus bibendum. Interdum et malesuada fames ac ante ipsum primis in faucibus. Praesent ut eleifend diam, nec faucibus orci. Etiam sem neque, posuere vitae mi ut, convallis vestibulum nisl. Cras ac mi eget orci posuere ultrices. Donec et lacus id lectus ornare egestas. Phasellus vitae mi congue, tempor urna eget, bibendum ipsum.

Vestibulum scelerisque in arcu et vestibulum. Sed ut sem quis arcu volutpat molestie ac id magna. Morbi malesuada sodales mollis. Nullam sed mauris sed dolor egestas faucibus ac in ligula. Praesent ac nulla non erat mollis faucibus at nec turpis. Integer eget urna non ligula posuere tristique. Donec accumsan justo vel dui aliquam, non laoreet nunc mollis. Suspendisse iaculis vitae eros id viverra. Pellentesque congue ex enim, eu euismod tellus convallis in.

Morbi rutrum dolor vel tortor maximus lobortis. Ut nec magna lorem. Sed sit amet arcu et elit aliquam consequat. Praesent ultrices sit amet erat nec laoreet. Mauris nisi turpis, rutrum ac mauris eu, ullamcorper convallis arcu. Pellentesque et pharetra felis. Proin velit justo, mollis interdum faucibus et, accumsan in neque. Aenean ac convallis ipsum, ut mattis lectus. Donec a tempor nisl, quis pharetra sapien.

Quisque nibh odio, mollis eget tempus a, sagittis eget neque. Sed at tellus ullamcorper, rhoncus sem sit amet, fringilla sem. Aliquam sapien turpis, pharetra in finibus vel, viverra et est. Donec ipsum est, tempus eget elit sed, imperdiet convallis felis. Nullam venenatis id ante non gravida. Donec id est tincidunt, suscipit ipsum non, congue ante. Sed non sapien sit amet neque fringilla venenatis nec at dolor. Nunc id dui efficitur dolor molestie lacinia in tincidunt diam. Pellentesque neque ligula, condimentum et nunc ac, semper scelerisque leo. Phasellus ac dui a velit aliquam gravida non ut velit. Aenean ullamcorper auctor mi quis posuere. Sed eu risus quis lacus egestas scelerisque eu id risus. Fusce quis venenatis ligula, in aliquet eros. Nulla blandit urna ut massa pellentesque, et consequat nunc eleifend.

Ut dignissim ut ligula in tempor. Quisque nec dignissim nisi. Proin molestie vulputate eros, vel condimentum risus aliquet a. Fusce malesuada dui lectus, eget venenatis mauris blandit at. Curabitur rutrum nunc lacinia mattis commodo. Fusce fermentum metus leo, et facilisis mi sagittis a. Nam eleifend lorem velit, et vestibulum nisl fermentum eu.

In dui dui, ornare sit amet odio eu, porta malesuada leo. Etiam eu pretium ipsum. Duis suscipit elit nisl. Nullam a risus at urna tempor cursus et in nunc. In sed diam eget nibh aliquam tincidunt. Duis pulvinar elementum elit in eleifend. Donec efficitur facilisis lectus nec dictum. Nunc ultricies at augue vel semper. Aenean vitae fermentum nisl. Curabitur pulvinar urna vitae est rutrum, vitae luctus nisl egestas. Donec tincidunt faucibus metus, id blandit erat viverra accumsan. Ut eu suscipit purus. Etiam turpis nisl, feugiat ac ultrices non, elementum ac sem. Suspendisse malesuada ut sapien ac convallis. Etiam placerat feugiat velit sit amet lobortis.

Praesent id dignissim neque. Cras maximus rhoncus varius. Curabitur vehicula sodales pellentesque. Maecenas a nisl tempor, luctus orci non, posuere felis. Morbi facilisis, augue ut tempus ullamcorper, elit metus dapibus risus, efficitur consectetur lorem lectus sed nulla. Curabitur ut accumsan odio. Aliquam et tortor porttitor, sodales ex sed, ultricies odio. Sed ornare, metus vitae tincidunt commodo, nulla ante maximus augue, in lacinia lorem massa et libero. Aliquam erat volutpat. Duis sed efficitur leo. Quisque luctus dapibus urna, a dignissim magna sollicitudin pretium. Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Nulla pulvinar ornare pellentesque. Duis condimentum nisi quis nunc mattis volutpat.

Maecenas felis massa, tincidunt quis felis in, blandit tempus leo. Integer ac mi aliquet, dapibus ante eget, consectetur tortor. Phasellus pharetra odio eu pharetra vestibulum. Nam lectus turpis, sodales eu accumsan in, aliquam sed ligula. Vestibulum vel pulvinar mauris. Aenean a iaculis dolor. Aenean ultrices pellentesque facilisis. Donec lobortis ipsum at iaculis vestibulum. Nunc vehicula aliquam egestas. Sed velit risus, venenatis a enim eu, aliquam varius mi. Vivamus sit amet urna nec urna sollicitudin tempor eget non odio.

Phasellus eget ipsum felis. Pellentesque feugiat tempor neque in iaculis. Nullam varius gravida lorem non sollicitudin. Donec ut congue erat, in tincidunt odio. Cras sed accumsan urna, sit amet luctus nisi. Nunc quis dui vel diam venenatis ornare. Sed eleifend justo varius libero imperdiet lacinia. Pellentesque eu arcu a velit lacinia gravida. Praesent ac sagittis tellus, sed finibus sapien. Maecenas in odio rhoncus, ornare purus in, feugiat elit. Duis a placerat augue, euismod eleifend mi. Donec cursus velit vel sodales sollicitudin. Integer sit amet ligula ut libero hendrerit ullamcorper. Curabitur eget fringilla est. Aenean vel nunc consequat tortor viverra hendrerit id ac nunc.

Ut gravida, metus at faucibus imperdiet, eros ex cursus arcu, vel suscipit enim nulla ac tortor. Praesent sagittis lorem vitae neque cursus finibus. Nulla felis metus, maximus in imperdiet eu, fermentum eu diam. Curabitur feugiat metus ac purus porttitor, in porta dui feugiat. Duis in eleifend elit, vitae cursus mi. Sed imperdiet, nulla vitae euismod volutpat, lorem lectus efficitur mi, ac pretium elit lacus non elit. Aliquam erat volutpat. Aliquam iaculis sapien id enim iaculis varius. Vestibulum eget venenatis ipsum. Aliquam porttitor ipsum id purus viverra, lobortis facilisis nunc rhoncus. Duis hendrerit metus sem, nec ullamcorper lacus tempus eu.

Mauris egestas vestibulum erat volutpat varius. Mauris vitae dolor in diam efficitur pellentesque a ut ipsum. Nunc sollicitudin mauris id iaculis tincidunt. Praesent nisl ex, luctus sed facilisis at, tristique at tellus. Aliquam auctor lorem vitae tristique consequat. Aliquam facilisis tincidunt erat id iaculis. Morbi id tortor a neque viverra sodales non ac libero. Donec sed nunc venenatis, dapibus libero vulputate, condimentum enim. Morbi purus lectus, tempus ac odio et, lobortis viverra tellus. Mauris a justo mi. Maecenas nec lectus tristique justo hendrerit congue nec a enim. Aenean eget dignissim mi. Suspendisse maximus velit lacus, sit amet aliquam urna commodo et. Etiam maximus aliquet sapien eget lacinia.

In odio erat, dictum ac sem sit amet, gravida pellentesque justo. Etiam pharetra ipsum sem, tincidunt posuere nisi faucibus vel. Nunc nunc erat, interdum vitae pellentesque vel, egestas eu augue. Nunc eu blandit felis, eget iaculis ante. Nulla ut sem dui. Nulla malesuada malesuada posuere. Aenean rutrum dictum auctor. Aenean id libero sed mauris ultricies mattis. Donec rutrum finibus lacinia. Aenean velit metus, ultricies et feugiat vitae, cursus ac ligula. Nulla arcu massa, elementum a mi auctor, rhoncus tristique libero. Cras massa sem, fermentum non orci non, faucibus euismod nunc.

In hac habitasse platea dictumst. Nam et tortor et turpis volutpat pretium pharetra eget nunc. Phasellus rhoncus velit ac nulla rhoncus, condimentum malesuada nunc pharetra. Donec ut mollis nibh. Ut ut efficitur nunc. Pellentesque justo arcu, viverra sit amet varius at, vestibulum a turpis. Vestibulum ante ipsum primis in faucibus orci luctus et ultrices posuere cubilia Curae; Praesent tortor est, venenatis quis lectus a, suscipit egestas tellus. Quisque ligula ligula, pharetra vitae turpis fermentum, rhoncus semper odio. Donec venenatis, ipsum in dignissim bibendum, augue sapien mollis augue, vitae tristique justo nibh blandit arcu. Maecenas consectetur vitae diam id malesuada. Maecenas in pretium velit.

Pellentesque aliquam massa posuere orci rhoncus sodales. Nunc venenatis enim in mauris commodo, eu eleifend tellus facilisis. Nunc vitae volutpat sapien. In sit amet quam et diam sodales semper. Morbi euismod tempor quam, et ultrices neque eleifend a. Quisque nec neque dictum, consectetur quam eget, euismod tortor. Donec vel felis at mi tristique finibus. Nunc sapien massa, congue at ligula vitae, maximus condimentum odio. Cras euismod sagittis augue, vel porttitor dui consectetur at. Nunc vitae justo nec enim congue elementum eu sed libero. Vestibulum hendrerit tellus ac nisi condimentum, a fringilla justo dictum.

Donec lacinia vestibulum magna, et venenatis erat condimentum id. In a sem scelerisque ligula tempor dictum. Nam sit amet diam pretium, pharetra arcu at, suscipit ligula. Duis vitae laoreet ipsum. In bibendum varius sapien, non rhoncus odio facilisis et. Nulla facilisi. Vestibulum ante ipsum primis in faucibus orci luctus et ultrices posuere cubilia Curae; Nullam consequat ipsum eget eros pharetra, a laoreet ex pretium.

Integer at aliquam magna. Sed vel magna ut est congue laoreet. In finibus vestibulum gravida. Vivamus consectetur fringilla ipsum ut laoreet. Nam a sapien nec risus efficitur sagittis. Nulla sed sem non ante eleifend laoreet. Sed eleifend molestie ornare.

Integer lobortis hendrerit pellentesque. Etiam non arcu maximus, lobortis arcu a, fringilla arcu. Suspendisse in posuere odio, at volutpat mauris. Phasellus quis enim feugiat, cursus nulla nec, elementum ligula. Fusce vel nunc vehicula, pharetra magna eget, gravida ante. Phasellus ultricies erat ultricies fringilla faucibus. Praesent consequat condimentum aliquam.

Vivamus sodales tincidunt pharetra. Maecenas quis nulla sit amet turpis volutpat ultricies sed id ex. Morbi volutpat lacinia elit vitae maximus. Morbi dapibus eros libero, quis sollicitudin felis euismod eu. Nam quis ultrices leo, a consequat urna. Donec venenatis lectus nec hendrerit tempus. Proin gravida magna sed augue tincidunt, sit amet posuere enim tempor. Class aptent taciti sociosqu ad litora torquent per conubia nostra, per inceptos himenaeos.

Maecenas ac feugiat sapien. In quis ipsum eros. Aliquam efficitur lacinia nisl, quis condimentum lacus cursus vel. Suspendisse luctus condimentum aliquam. Donec viverra ipsum at fermentum fermentum. Proin sapien risus, consequat id rhoncus quis, imperdiet et mi. Etiam id euismod ante. Nulla at erat eget ipsum sollicitudin fringilla a non nunc. Cras eget neque vel arcu tempor scelerisque in eget metus.

Sed nec elementum tortor, vitae viverra sapien. Curabitur feugiat mauris ac lorem efficitur, at tempor justo semper. Cras efficitur ligula sit amet vestibulum molestie. Vestibulum quis tincidunt enim. Donec hendrerit auctor erat, eget dictum enim tincidunt id. Cras vulputate mi sapien, vel scelerisque mi facilisis vitae. Curabitur finibus nibh augue, sit amet egestas lacus pellentesque in. Donec viverra neque dui, id sollicitudin dui maximus at. Curabitur pharetra fermentum dui. Ut pharetra ligula nec urna semper, eu feugiat lectus rutrum. Nullam imperdiet ex sed nisl lacinia, a elementum arcu pulvinar. Mauris porta, ligula sed laoreet blandit, diam enim dignissim augue, a aliquam dui nulla nec ante. Integer elementum eleifend enim sit amet mattis. Integer pellentesque, urna quis sagittis dignissim, tortor ex lacinia enim, id tincidunt neque tortor ut orci. Fusce pellentesque ante dui, sit amet pulvinar magna pretium et.

Morbi hendrerit molestie arcu. Suspendisse ut leo ex. Aenean imperdiet turpis non est feugiat hendrerit. Nam rhoncus nulla augue, sed vestibulum tortor varius at. Sed dapibus nunc vitae dolor malesuada lobortis. Nam viverra tristique nisi vitae dignissim. Mauris sit amet purus sed ex sagittis convallis. Integer aliquam sed nisl ut condimentum. Aliquam nec volutpat nulla, eu lobortis leo. Nulla laoreet et nisi ut efficitur. Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Aliquam mollis elit eget ultrices convallis. Nunc nec lectus pretium, luctus libero et, faucibus neque.

Aliquam nisl odio, porta pharetra maximus euismod, posuere non sem. Nulla feugiat luctus leo, vitae facilisis elit dignissim sed. Nullam eu augue gravida, suscipit nibh vel, vulputate est. Mauris pharetra urna scelerisque, bibendum est ut, convallis lectus. Curabitur ut finibus nulla. Sed tempor lacinia fermentum. Integer eu risus at turpis lobortis porta et at lectus. Cras tempor convallis leo, a tristique nisl varius condimentum. Vestibulum in velit vulputate orci rhoncus congue.

Praesent et ante varius, ullamcorper felis vestibulum, vestibulum augue. Maecenas eu sem mattis, mattis purus a, lacinia est. Praesent varius ultricies enim, ut lobortis diam tristique tincidunt. Quisque vulputate nisl leo, quis consequat nunc feugiat quis. Donec eu arcu sit amet mi porttitor ornare at sit amet dui. Nullam et suscipit magna. Sed viverra rhoncus est, sed blandit ex sagittis ut. Aliquam porttitor maximus auctor. Aenean sollicitudin bibendum ligula. Nam elementum lorem id libero molestie hendrerit. Ut dapibus, turpis id egestas finibus, magna elit pulvinar erat, vel volutpat nisi velit in metus. Phasellus libero nibh, eleifend at risus quis, facilisis consectetur lorem. Nullam nec ligula vitae libero accumsan pulvinar. Praesent feugiat dui vel arcu malesuada dictum. Vivamus sodales vehicula augue non consequat.

Mauris mollis posuere sapien, non pretium nulla euismod a. Suspendisse eu vestibulum risus, sed malesuada tellus. Suspendisse cursus finibus sapien vel aliquam. Maecenas accumsan vehicula elit, at euismod sem bibendum non. Vestibulum aliquam nibh at est elementum aliquam. Aliquam euismod lorem et faucibus convallis. Ut nec nibh a augue elementum dictum nec sed tortor. Nam scelerisque ex id mauris consectetur, eu mollis arcu auctor. Vestibulum et tempus est. Sed viverra at leo quis consequat. Phasellus eros sapien, interdum vel suscipit id, accumsan nec libero. Maecenas euismod magna justo, nec auctor justo pretium a.

Vestibulum id venenatis diam. Suspendisse quis lorem non lorem convallis placerat sed sit amet nisi. Nam malesuada varius sem nec venenatis. Proin at faucibus ligula. Phasellus nec nisl quis nibh accumsan mollis id sit amet dolor. Etiam efficitur lorem ut neque ultrices tristique. Suspendisse metus metus, iaculis vel molestie a, tempor sed massa. Nulla eleifend sit amet lectus scelerisque ornare. Duis sem erat, pulvinar a egestas ut, volutpat a felis. Cras dignissim tincidunt scelerisque. In hac habitasse platea dictumst. Ut at elementum urna, eu bibendum leo. Suspendisse semper eget eros sit amet semper.

Maecenas tempor dolor quis mollis maximus. Mauris dapibus cursus massa, ut fermentum nisi. Vestibulum ac nulla metus. Proin tincidunt eu massa vitae condimentum. Maecenas fermentum, orci eget vestibulum mattis, felis libero auctor augue, et tincidunt ligula mauris sit amet sapien. Morbi ut nibh varius, sodales dui sed, dictum mauris. Sed molestie dapibus lacinia. Vivamus venenatis eros enim, ut placerat erat posuere in. Donec quis magna ipsum. Nullam sagittis ultrices mauris. Duis iaculis placerat nibh ut consectetur. Aliquam dictum aliquam pulvinar. Nulla sagittis, turpis ac convallis vehicula, lectus justo lacinia arcu, in pharetra est ex et ligula.

Phasellus ac turpis sit amet felis facilisis faucibus nec nec mauris. Cras ac risus libero. Cras pulvinar eros justo, nec lobortis orci finibus et. Sed efficitur, eros in porta luctus, nunc leo cursus dui, non elementum elit ipsum non enim. Mauris nibh nisl, finibus eu vehicula quis, suscipit et orci. In mollis cursus efficitur. Aenean eu dui vitae dolor finibus sollicitudin vitae nec arcu. Nullam tincidunt et augue vel semper. Quisque facilisis, augue quis condimentum imperdiet, turpis dolor pellentesque orci, non eleifend lorem dui facilisis neque. Praesent auctor erat nec elit faucibus ultricies. Pellentesque aliquet sagittis malesuada. Nam quis orci aliquet, lacinia metus sit amet, feugiat lorem.

Mauris hendrerit nec lacus ut luctus. Donec consectetur ipsum et augue pharetra, id auctor augue pellentesque. Praesent sagittis, dolor sit amet consequat bibendum, dui sem auctor erat, et interdum nisi purus quis sem. Maecenas tristique turpis a sapien condimentum accumsan vel at tellus. Donec eu suscipit dolor. Vestibulum at magna orci. Nullam ipsum ligula, sodales a pulvinar quis, pulvinar finibus magna. Nulla ex nibh, semper nec molestie eget, vehicula sit amet turpis. In sollicitudin sodales neque mattis accumsan. Fusce hendrerit arcu nec maximus cursus. Ut interdum, enim sed iaculis hendrerit, sem diam imperdiet enim, id egestas urna erat at urna. Curabitur nisl justo, molestie nec rutrum in, dictum rutrum libero. Sed fringilla tortor nec mauris vestibulum maximus.

Morbi auctor finibus lectus, vel sodales lorem lobortis a. Etiam vitae dui placerat, mattis tortor vitae, hendrerit velit. Duis aliquet lectus et volutpat cursus. Integer posuere tincidunt dui ac maximus. Phasellus ex diam, sagittis eget pharetra feugiat, lobortis nec mauris. Maecenas et velit libero. Nam viverra vulputate dignissim.

Cras lacus tellus, porta vel vehicula ut, vehicula id massa. Aliquam varius dui ipsum, eu scelerisque lorem bibendum ut. Vivamus ultrices lobortis accumsan. Fusce nec magna vel dui vulputate consequat non nec turpis. Maecenas finibus erat massa, pulvinar ullamcorper dolor lacinia quis. Nunc at nisl enim. Nullam quis justo vel mi porta euismod eu sed magna.

Aenean sed maximus metus. Etiam sit amet massa sed elit feugiat malesuada. Curabitur eu aliquet dolor, quis pharetra nisl. Pellentesque maximus augue cursus sodales vehicula. Nullam porttitor orci enim, ut convallis risus euismod sit amet. Aenean porttitor, lectus nec auctor rhoncus, nunc augue malesuada nunc, eu placerat ligula dolor et diam. Nullam eget lorem elit. Donec ac mi eros. Suspendisse vel maximus elit, non tristique ipsum. Quisque non leo nec nibh venenatis mattis nec nec justo. Suspendisse magna nibh, imperdiet mattis eros eget, pharetra suscipit massa. Fusce ex urna, rutrum sed ex eu, ullamcorper dapibus velit.

Duis ac porta leo, vel ultricies neque. Cras vel dui ut orci luctus rhoncus ac sed erat. Etiam ac orci quis turpis dapibus vehicula non eget ante. Maecenas ut libero non enim aliquet pulvinar. Etiam mollis enim sed hendrerit ornare. Donec rutrum arcu sit amet aliquam facilisis. Sed ac posuere ex, vitae ultricies ipsum. Nullam tempus at neque blandit lacinia. Integer mollis nisl id dignissim hendrerit. Nam vitae mi velit. Ut porttitor accumsan ultrices.

Aenean efficitur odio erat, ut aliquet justo accumsan ut. Phasellus et lacus mollis, convallis odio lobortis, rutrum mi. Suspendisse porta interdum ipsum sit amet commodo. Sed ut tellus libero. Maecenas dui metus, ornare ullamcorper sagittis eu, lacinia in metus. Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Morbi at velit consequat, placerat libero vel, auctor libero. Donec euismod faucibus magna, sed laoreet sem laoreet non. Nam dignissim ante et leo euismod, a efficitur nulla varius. Suspendisse ligula lacus, porta at nisl et, consectetur pretium orci. Nulla vel enim sapien. Pellentesque vitae congue leo, at imperdiet sem. Sed luctus diam nec convallis ultrices. Duis lobortis sapien viverra felis scelerisque interdum. Nunc egestas nec tellus eget euismod. Nam cursus tempus risus, eget auctor urna porta eu.

Integer eu iaculis enim. Praesent vitae ornare orci. Nunc ac diam et nulla vestibulum venenatis. Nulla finibus porttitor diam eget consequat. Nam id semper ligula. Cras mollis, magna sit amet bibendum consequat, sem lorem mattis libero, non gravida nibh neque non justo. Sed rutrum ullamcorper velit sed semper. Aliquam luctus leo est, ultrices consectetur ligula pellentesque quis. Fusce congue arcu vel diam fermentum condimentum. Donec vel nisi sit amet lacus lacinia ullamcorper sit amet sit amet nulla. Donec tempus convallis libero id molestie. Vivamus dignissim nunc et arcu malesuada dictum. Integer vehicula tristique pretium. Donec feugiat eu felis ut dictum.

Vivamus lobortis, enim nec tincidunt sagittis, metus velit porta purus, sed ullamcorper ligula lectus eget turpis. Suspendisse felis magna, dictum eget est fringilla, faucibus feugiat est. Maecenas iaculis euismod odio. Sed semper porta orci, in tincidunt nulla commodo at. Nunc sit amet augue gravida, interdum ante ultrices, auctor lorem. Praesent efficitur tempus risus, nec venenatis diam egestas at. Cras et sapien elit. Praesent fermentum fermentum felis eu ultrices. Pellentesque purus nunc, lacinia sit amet nunc in, dictum fringilla dui. Quisque elementum arcu et sapien bibendum, gravida auctor orci tristique. Vestibulum fringilla risus in mollis sagittis. Nulla facilisi. Nunc a mollis eros, porttitor pulvinar ex. Duis vitae mauris erat.

Duis ullamcorper non enim a maximus. Vivamus tempus sodales turpis at rutrum. Sed euismod iaculis mauris ac placerat. Aliquam erat volutpat. Fusce posuere porta nulla, ut tempor metus iaculis quis. Nullam feugiat lectus id felis dictum, nec egestas quam aliquet. Sed nec erat aliquet, varius tellus in, pharetra turpis. Quisque convallis venenatis euismod. Suspendisse libero dui, scelerisque ut erat ac, tristique iaculis massa. Quisque molestie massa ac eros tincidunt, quis fermentum mi sagittis. Sed placerat elit tincidunt, pretium massa efficitur, sagittis ipsum. Vestibulum ante ipsum primis in faucibus orci luctus et ultrices posuere cubilia Curae;

In hac habitasse platea dictumst. Sed ullamcorper turpis eu fringilla dignissim. Phasellus convallis orci id mollis fermentum. Nam non fermentum metus. Nullam convallis, arcu non bibendum tempus, lorem magna interdum urna, sit amet pharetra orci sapien id magna. Pellentesque nulla dui, rhoncus et risus eget, tempor scelerisque orci. Quisque fermentum nunc et sem luctus, ut molestie erat lobortis. Vestibulum nibh magna, sollicitudin at elit vitae, suscipit pellentesque nisl. Aliquam erat volutpat. Curabitur ullamcorper, nisl a blandit aliquam, arcu nulla rhoncus dolor, sed malesuada eros elit non ante. Aenean rutrum ligula quis arcu dignissim maximus. Suspendisse at nulla ligula. Sed mattis imperdiet iaculis.

Duis euismod leo elit, et lacinia nibh condimentum a. Pellentesque bibendum vestibulum enim quis maximus. Nulla mattis nisi eget egestas ornare. Pellentesque pretium ut diam in placerat. Integer ligula ipsum, blandit ac volutpat id, rutrum in purus. Cras vulputate purus nec accumsan facilisis. Aliquam maximus ut nulla non viverra. Etiam mi quam, dignissim quis varius bibendum, semper vel dolor.

Nunc elit lectus, gravida vel congue vel, placerat sit amet libero. Quisque ultricies massa vitae libero scelerisque malesuada. Sed tincidunt lorem sem, in molestie mi ullamcorper at. Aliquam erat volutpat. Pellentesque pellentesque et enim id molestie. Duis faucibus sit amet ipsum rhoncus eleifend. Duis nec finibus orci, eget condimentum velit.

Aliquam faucibus mauris sed pretium molestie. Cras scelerisque nisl vitae felis scelerisque tempor. Nullam condimentum nulla nec consequat semper. Vivamus rutrum vestibulum urna. In justo enim, accumsan eu justo a, congue dapibus felis. Cras tincidunt lorem nec semper elementum. Suspendisse sollicitudin aliquam tortor et sagittis. Phasellus placerat ligula nec vehicula scelerisque.

Vestibulum in tellus purus. Nam dictum purus non lectus pharetra auctor. Ut et urna pellentesque diam accumsan sagittis ac sed quam. Pellentesque venenatis imperdiet metus, eu fermentum mi vestibulum nec. Quisque tincidunt placerat eleifend. Etiam maximus rhoncus orci non pulvinar. Donec at urna id leo ornare mollis. Fusce porta ullamcorper rutrum. Nullam mi neque, facilisis vel laoreet sed, iaculis eleifend dolor.

Etiam eget eros semper orci sodales placerat. In neque massa, aliquet quis ullamcorper ut, sollicitudin quis felis. Vestibulum faucibus diam mauris, ac egestas odio semper vestibulum. Aliquam in faucibus justo. Duis porttitor metus ut lacus suscipit tincidunt eu et nisi. Fusce consectetur egestas justo id bibendum. Cras a nulla sollicitudin, cursus urna id, volutpat massa.

Vestibulum dui mi, elementum ac tristique sed, vestibulum sed diam. Aliquam quis purus id sem convallis eleifend. Curabitur viverra risus at convallis semper. Praesent vel nulla vel ligula venenatis interdum vitae vel diam. Nunc eget mauris feugiat, cursus risus et, dapibus elit. Mauris pharetra, est nec ultrices aliquam, leo est consequat urna, a sodales tellus tellus eu libero. Praesent lacinia placerat faucibus. Integer at convallis nisl. Ut sodales ipsum nunc, vel pharetra dui dapibus in. Donec consectetur semper diam congue porttitor. Donec lectus magna, mattis convallis euismod eu, molestie a justo. Fusce pellentesque ullamcorper mauris sed tristique. Suspendisse non purus libero.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

kacper to pedal

nie bo mihal xdeee

heheheheheehhe

Kot domowy (Felis catus[1][2], również Felis silvestris catus lub Felis (silvestris) domesticus) – udomowiony gatunek ssaka z rzędu drapieżnych z rodziny kotowatych. Koty zostały udomowione około 9500 lat temu[3] i są obecnie najpopularniejszymi zwierzętami domowymi na świecie[4]. Gatunek prawdopodobnie pochodzi od kota nubijskiego, przy czym w Europie krzyżował się ze żbikiem. Jest uznawany za gatunek inwazyjny[5].

 

Historia

Przodkiem kota domowego jest kot nubijski – według poglądów większości współczesnych naukowców różnice pomiędzy kotem domowym i nubijskim są tak niewielkie, że należą one do tego samego podgatunku. Istnieją rozbieżności w kwestii daty udomowienia kota. Większość źródeł sugeruje lata 4000–3700 p.n.e., a miejscem, w którym miało do tego dojść, była Nubia. Istnieją jednak dowody (grób mężczyzny z kotem[6] z Cypru sprzed ok. 7500 r. p.n.e.), że domestykacja kota zaczęła się znacznie wcześniej i trwała kilka tysięcy lat, a jej miejscem był obszar Żyznego Półksiężyca. Już ok. 2000 r. p.n.e. kot był pospolicie hodowany w starożytnym Egipcie, gdzie był zwierzęciem świętym, utożsamianym z boginią Bastet, a zwłoki kotów mumifikowano. Również Germanie kojarzyli go ze swoją boginią płodności Freją, która jeździła powozem zaprzężonym w te zwierzęta. Później zaczęto wykorzystywać go do tępienia gryzoni. Od momentu swego udomowienia kot stał się bohaterem licznych baśni i mitów.

W chrześcijańskiej, średniowiecznej Europie koty były tępione jako zwierzęta kojarzone z czarownicami (zob. chowaniec), ślad tych przesądów pozostał do dzisiaj w powiedzeniu o pechu przynoszonym przez czarnego kota. Również w Japonii uważano je za wcielenie demonów (zob. bakeneko). Charakterystyczną duńską tradycją związaną z irlandzkim świętem Fastelavn jest „zabawa w kota w beczce” – ostatni przypadek wykorzystania żywego zwierzęcia zanotowano około 1880 roku w Reersø[7]. O wiele lepiej traktowano koty w kulturze islamu. Nawet prorok Mahomet miał kota o imieniu Muezza. Również w świątyniach buddyjskich (np. w Birmie) niekiedy hodowano te zwierzęta.

Wyhodowano wiele ras kota domowego, różniących się ubarwieniem, wielkością i długością włosów; współczesne wzorce niektórych starszych ras znacznie odbiegają od ich wcześniejszych cech (jak w przypadku kotów perskich czy syjamskich). Znaczna liczba kotów domowych żyje samodzielnie w miastach (w Polsce są to tzw. koty piwniczne lub dachowce).

Wiek kota

 
3-tygodniowa samica kota domowego
 
Dziesięciomiesięczna samica kota domowego

Koty żyjące na wolności dożywają średnio do 8 lat, natomiast koty trzymane w domu osiągają wiek do 20 lat. Na długość życia wpływa szereg czynników, takich jak: płeć, styl życia czy zwyczaje. Najdłużej żyjącym kotem według Księgi rekordów Guinnessa była kotka imieniem Creme Puff (1967–2005), która przeżyła 38 lat i 3 dni[8].

Małe kocięta rozwijają się szybko. Stają się w pełni samodzielne w wieku od 10 do 12 tygodni i wtedy mogą trafić do nowych właścicieli. Gdy mają około 3 miesięcy kotka przestaje się nimi interesować i zmusza je do samodzielności. W wieku około 5 miesięcy kociaki wymieniają zęby na stałe. Dzieciństwo kończy się z uzyskaniem dojrzałości płciowej. W tym okresie może pojawić się pierwsza ruja, a kot zaczyna oznaczać swoje terytorium.

Wyraźne objawy starości pojawiają się zwykle po 10. roku życia: coraz częściej pojawia się kamień nazębny, osłabia się wzrok, słuch i węch, stają się powolne oraz słabe. Stare koty są bardzo wrażliwe na zmiany środowiskowe i stres.

Anatomia

Kot domowy ma okrągłą głowę, duże oczy przystosowane do widzenia w niskim natężeniu światła, spiczaste uszy. Posiada bardzo dobry słuch i wzrok; węch około czterokrotnie silniejszy od ludzkiego oraz dobrze wykształcony zmysł dotyku. Posiada włosy czuciowe, wydatne zwłaszcza nad górną wargą (popularnie „wąsy”), także nad oczami i na policzkach oraz po wewnętrznej stronie przednich łap. Pozbawiony opieki człowieka niekiedy ulega zdziczeniu, może też krzyżować się ze żbikiem.

Pazury kota są ostre, zakrzywione, zaopatrzone w specjalny mechanizm umożliwiający ich chowanie. Pazury rosną przez cały czas i koty muszą je ścierać drapiąc. Drapanie jest także formą oznaczania terenu, ścierając pazury kot pozostawia swój zapach.

Niezwykle ważnym narządem jest język. Służy nie tylko do wylizywania sierści, ale przede wszystkim pozwala pobierać pokarm oraz wodę – koci język musi być na tyle zwinny, by zdążyć, pomimo oddziałującej na wodę grawitacji, wciągnąć słup cieczy do pyska. W przypadku utraty języka zwierzę jest w stanie przeżyć zaledwie dwa, trzy dni[9].

Koty wykazują heterodontyzm i difiodontyzm (co jest typowe dla ssaków). Młody kot ma 26 zębów[10]:

Wzór zębowy I C P M
26 = 3 1 3 -
3 1 2 -

Dorosły kot ma 30 zębów[10]:

Wzór zębowy I C P M
30 = 3 1 3 1
3 1 2 1


Masa ciała kota waha się od 2,5 do 7 kg. Niektóre jednak uzyskują większą wagę, dochodzącą do ok. 15 kg (np. Maine Coon oraz norweski leśny).

Trzymany w warunkach domowych często dożywa ok. 15–20 roku życia, czasami więcej. Wolno żyjące w miastach koty „piwniczne” żyją przeciętnie do 2 lat, choć okres ten może ulec wydłużeniu dzięki dożywianiu.

 
Szkielet kota:

A – kręgi szyjne (7 kręgów), B – kręgi piersiowe (13 kręgów), C – kręgi lędźwiowe (7 kręgów),D – kręgi krzyżowe (3 kręgi), E – kręgi ogonowe (19 -21 kręgów),

1 – czaszka,
2 – żuchwa,
3 – łopatka,
4 – mostek,
5 – kość ramieniowa,
6 – kość promieniowa,
7 – człony palcowe,
8 – kości śródręcza,
9 – kości nadgarstka,
10 – kość łokciowa,
11 – żebra,
12 – rzepka,
13 – kość piszczelowa,
14 – kości śródstopia,
15 – kości stawu skokowego,
16 – kość strzałkowa,
17 – kość udowa,
18 – miednica.
 
Anatomia kota
 
Zęby kota
 
Kły stałe wypychają kły mleczne
 
Wibrysy u kota domowego

Znaczenie terenu i problemy z nim związane

Koty znaczą swój teren również w domu. Znaczenie terenu polega na ocieraniu się kota o ściany, meble czy nogi właściciela, co może być odebrane jako przejaw sympatii. Kocury oprócz ocierania, po osiągnięciu dojrzałości płciowej zaznaczają teren moczem z feromonami, który ma inny, dużo bardziej intensywny zapach niż ich normalny mocz. Zapach moczu zmienia się (na „normalny”) kilka tygodni po zabiegu kastracji, zazwyczaj wykastrowane kocury w ogóle nie oznaczają terenu moczem (zdarza się to tylko gdy przed zabiegiem odruch znaczenia był bardzo utrwalony). Nie jest prawdą, że tylko kocury znaczą moczem swój teren, zachowanie to obserwuje się również u bardzo dominujących, płodnych kotek (tzw. matki stada). Znaczenie kotek dominujących odbywa się tak samo jak u kocurów, polega na mocnym strzyknięciu moczem w pozycji stojącej. Oprócz tego kotki w czasie rujki często moczą się w różnych miejscach: zachowanie to ma na celu zwabienie partnera, i również ustępuje po kastracji.

Fizjologia

 
Ułożenie kota podczas snu w celu zmniejszenia utraty ciepłoty ciała

Dzienna długość snu kota jest zmienna, zwykle śpią one od 12 do 16, średnio 13-14 godzin. Niektóre koty mogą spać nawet 20 godzin w ciągu doby.

Koty są zoofagami, ich układ pokarmowy przystosowany jest tylko do pokarmów mięsnych (krótkie jelito cienkie).

Normalna temperatura ciała kota waha się od 38 do 39 °C. Gorączka u kota występuje, gdy temperatura jego ciała przekracza 39,5 °C. Temperatura 37,5 °C oznacza hipotermię.

Serce kota w normalnych warunkach bije od 140 do 220, a podczas odpoczynku od 150 do 180 uderzeń na minutę.

Rozmnażanie

 
Kotka karmiąca młode

Koty rozmnażają się płciowo, zapłodnienie jest wewnętrzne. Okres rui trwa od 5 do 6 dni[11]. W ciągu roku kotka wchodzi w niego od 2 do 4 razy[12]. Okres aktywności płciowej (estrus) objawia się wzmożonym pozostawianiem śladów zapachowych (np. znaczenie terenu moczem) i częstym miauczeniem. Okres braku aktywności płciowej (anestrus) trwa około 8 tygodni. Czasem zdarza się, że kotka wchodzi w fazę przedrujową (proestrus) wkrótce po porodzie.

Cykl rozrodczy trwa u kotki 2-3 tygodnie. Uwolnienie komórki jajowej (owulacja) wywoływane jest przez stymulację receptorów bólu u samicy podczas kopulacji dzięki zrogowaciałym wyrostkom na prąciu samca (charakterystyczne krzyki to m.in. efekt bólu odczuwanego przez samicę). Jeżeli dojdzie do owulacji wytwarzany jest hormon uwalniający kilka komórek jajowych. Przy braku kopulacji komórka jajowa nie jest uwalniana i obumiera[11].

Po owulacji komórki osłonki pęcherzyka jajnikowego przekształcają się w przejściowy narząd dokrewny, położony na powierzchni jajnika, który zaczyna produkować progesteron. Po kilku dniach od owulacji zapłodnione komórki jajowe przemieszczają się do macicy. Ciąża trwa zwykle 65-66 dni. W przypadku owulacji zakończonej brakiem zapłodnienia w organizmie powstają hormony identyczne jak podczas ciąży, co skutkuje tzw. ciążą rzekomą, która trwa 30-40 dni i prawdopodobnie ma ochronić kotkę przed skutkiem wyczerpujących i powtarzających się cykli rujowych[11].

Ciąża kończy się narodzinami od 1 do 8 (przeważnie 3-5) kociąt. Ponieważ kotka może odbyć stosunki z wieloma samcami w ciągu rui, kocięta z jednego miotu mogą mieć kilku ojców. Gdy kotka urodzi kocięta choćby o 10 dni wcześniej, jest duże prawdopodobieństwo, że małe kociaki nie przeżyją. Jeśli kotka ma problemy przy porodzie, trzeba jej niezwłocznie pomóc, np. jeśli kotek utknął w kroczu matki, należy pociągnąć delikatnie za jego przednie łapki, nie ruszając głowy; jeśli kotek się urodził, ale matka nie wyczyściła mu otworów oddechowych, trzeba zareagować natychmiast, bo kociak może się udusić. Po urodzeniu kocięta przez 7 do 14 dni są zupełnie ślepe, dopiero potem otwierają oczy (nie jednocześnie, np. jedno w 9 dniu, a drugie w 11). Kocięta są karmione mlekiem matki przez 13 tygodni, chociaż zdarzają się przypadki kiedy są one karmione znacznie dłużej.

Zachowanie i pielęgnacja kota

Wędrówki

 
Kot domowy w terenie
 
Kot domowy ze swoją zdobyczą
 
Półdzikie koty na wyspie Rodos

Badania prowadzone przez naukowców z University of Illinois at Urbana-Champaign z użyciem nadajników radiowych pozwoliły stwierdzić jak koty mieszkające z ludźmi i zdziczałe zachowują się w terenie. Stwierdzono, że[13]:

cecha kot mieszkający z ludźmi kot zdziczały
część czasu poświęcona na wypoczynek 80% 62%
część czasu poświęcona na małą aktywność (higiena) 17% 24%
część czasu poświęcona na większą aktywność (polowanie) 3% 14%
obszar wędrówek 0,3 km² 5,5 km²
liczba badanych osobników 18 24

Emocje

Stan emocjonalny kota można odczytać, obserwując jego zachowanie.

Ogon kota oprócz pomagania mu w utrzymaniu równowagi w chodzeniu na wąskich powierzchniach sygnalizuje również nastrój zwierzęcia. Ogon ustawiony na wprost oznacza, że kot jest spokojny. Ogon uniesiony pionowo do góry oznacza chęć kota do zabawy. Gdy zwierzę macha ogonem, oznacza to, że jest zdenerwowane, czyli inaczej niż jest to w przypadku psa. Machanie końcem ogona oznacza zainteresowanie, a jeżeli kot stoi przy tym na ugiętych łapkach – podniecenie, kiedy kot ma lekko najeżone włosy na karku i napuszony ogon jest poważnie zaniepokojony lub zdenerwowany sytuacją. Będąc rozdrażnionym może zaatakować innego osobnika. Kot uwielbia pogoń za szybko poruszającymi się przedmiotami i wchodzenie na drzewa, z których jednak z trudem schodzi. Świetnie też potrafi bawić się sam. Z braku gryzoni (np. w mieszkaniu, w mieście), aby zaspokoić swój instynkt łowiecki, poluje na owady, zwłaszcza latające[14][15].

Zachowania społeczne

 
Zabawa z młodym kotem może zakończyć się podrapaniem

Koty są często opisywane jako zwierzęta samotne. W rzeczywistości jednak są z natury towarzyskie. Mają słabo rozwinięty instynkt stadny; oznacza to, że w stanie dzikim same dbają o swoje podstawowe potrzeby (bezpieczeństwo, pożywienie). Dzikie koty żyją najczęściej w koloniach, lecz nie tworzą stada, gdyż każdy osobnik dba sam o siebie. Starsze zwierzęta niekiedy wykazują agresję wobec młodych.

Relacja pomiędzy ludźmi a kotami domowymi przez tysiące lat nabrało cech symbiozy. Koty dostrzegają różnice gatunków i wiedzą, że ich opiekunowie nie są kotami. Potwierdza to różnica między językiem ciała używanym przez kota w kontaktach z ludźmi a tym używanym wobec przedstawicieli swojego gatunku. Niektórzy zoologowie uważają, że kot traktuje opiekuna jak zastępczą matkę, pozostając w stanie „przedłużonego dzieciństwa”.

Kot nie znosi złego traktowania i jest pod tym względem bardzo pamiętliwy. Dobrze traktowany, przywiązuje się do swego właściciela i na swój powściągliwy sposób okazuje mu przyjazne uczucia (wybiega na spotkanie, wychodzi na spacery, towarzyszy przy pracy, domaga się głaskania itp.). Niektóre koty można nauczyć prostych sztuczek, np. „proszenia” o jedzenie[16].

Higiena

 
Kot zwilżający śliną łapę.

Koty nie używają tak, jak inne zwierzęta, jakichkolwiek zbiorników wodnych do mycia się. Czyszczą swoje futro kilkakrotnie w ciągu dnia, liżąc sierść, a tam gdzie nie sięgają językiem – zwilżoną językiem łapą, wycierają dokładnie całe ciało. Język kota jest szorstki (ma wiele małych „haczyków”, tzw. zębów rogowych języka), przez co skutecznie wygładza sierść, usuwa brud z futra i siwe, obumarłe włosy. Połykanie włosów w trakcie higieny może prowadzić do zakłaczenia, czyli powstawania pilobezoarów (zwanych także wypluwkami lub potocznie kłaczkami). W usunięciu zakłaczenia pomaga kotu jedzenie trawy oraz niektórych rodzajów surowego mięsa, dzięki czemu jego układ trawienny działa lepiej i nie jest zanieczyszczony.

Szczepienia

Zbyt częste szczepienia w kark mogą grozić bardzo złośliwą chorobą nowotworową, tzw. VAS – Vaccine Associated Sarcoma; aby zmniejszyć szanse na wystąpienie tego nowotworu koty szczepi się nie w kark, ale w łapę; odradzane jest również zbyt częste szczepienie kotów, zwłaszcza jeśli mają one ograniczony kontakt ze światem (nie wychodzą na zewnątrz).[potrzebny przypis]

Rasy kota domowego

 Osobny artykuł: Rasy kota.
 
Kot syjamski – jedna z ras kotów

Występuje około stu ras kota domowego; występują zarówno nagie sfinksy, jak i długowłose persy. Różne organizacje felinologiczne uznają różne rasy (standardy ras różnych organizacji również mogą być inne). W Polsce najczęściej spotyka się z rasami uznanymi przez FIFe, oraz Polski Związek Felinologiczny[17]. Ogólnie na świecie za koty rasowe uznaje się te, które posiadają rodowód wystawiony przez jedną z dziewięciu organizacji należących do World Cat Congress. Większość z nich wyróżnia cztery kategorie[18][19].

Kot w kulturze

 Z tym tematem związane są kategorie: Koty fikcyjne, Słynne koty.

We współczesnej kulturze zachodniej kot to uosobienie niezależności i tajemniczości. Jednym z najbardziej znanych współczesnych dzieł nawiązujących do kotów jest musical Andrew Lloyda Webbera Koty.

Obecnie w Japonii kot jest najpopularniejszą[potrzebny przypis] maskotką: Maneki Neko, czyli jego figurka z podniesioną łapką w geście zaproszenia, widnieje przy wejściu do domów, biur, sklepów i restauracji, co ma zapewnić m.in. powodzenie w interesach.

17 lutego obchodzony jest jako Światowy Dzień Kota[20]. W Polsce święto to jest obchodzone od 2006 roku[20].

Kot w literaturze

 
Freja i jej koty
  • W baśni Kot w butach (1697) Charles Perrault przedstawił sprytnego kocura, który zdobył dla swojego opiekuna nie tylko majątek, ale również rękę księżniczki.
  • Na początku XIX stulecia pisarze tacy jak Ernst Theodor Amadeus Hoffmann, Victor Hugo, Honoré de Balzac czy Charles Baudelaire publikowali opowiadania o swoich kotach.
  • W Alicji w Krainie Czarów (1865) Lewisa Carrolla jedną z postaci jest Kot z Cheshire, który ciągle znika i pojawia się.
  • Rudyard Kipling w zbiorze Takie sobie bajeczki (ang. Just So Stories, 1902), zamieścił m.in. opowiadanie O kocie, który chadzał własnymi drogami.
  • Andrew Lloyd Webber napisał musical Koty (1978-79) w oparciu o zbiór wierszy Koty (ang. Old Possum's Book of Practical Cats) autorstwa T.S. Eliota.
  • Lilian Jackson Braun stworzyła serię kryminałów zatytułowanych Kot, który... (ang. The cat who...), opowiadających o detektywie i jego przyjaciołach-współpracownikach: dwóch inteligentnych kotach syjamskich.
  • Michaił Bułhakow w powieści Mistrz i Małgorzata (1966-67) stworzył postać demona Behemota – pazia, który pod postacią wielkiego czarnego kocura, chodzącego na dwóch łapach i mówiącego ludzkim głosem, służył w świcie szatana.
  • Andrzej Sapkowski, jako ogromny wielbiciel kotów, wielokrotnie wprowadzał je do swoich utworów (np. w opowiadaniu Muzykanci ze zbioru Coś się kończy, coś się zaczyna).
  • W powieści Neila Gaimana pt. Koralina występuje w roli drugoplanowego bohatera kot, który pomaga Koralinie zwyciężyć złą Wiedźmę i przedostać się z powrotem do normalnego świata.
  • Stephen Baker („Jak żyć z neurotycznym kotem” 1985) w żartobliwy sposób wyjaśnił w jaki sposób należy postępować z kotem
  • Terry Pratchett napisał książkę o tym jak rozpoznać prawdziwego kota („Kot w stanie czystym”).
  • Gwen Cooper opisała przyjaźń ze ślepym kotem w powieści „Odyseja kota imieniem Homer” wydana przez Prószyński i S-ka w 2010 r.
  • Vicki Myron w książce „Dewey. Wielki kot w małym mieście” opisuje losy kota podrzuconego do biblioteki w Spencer, w USA.
  • Noblistka z 2007 roku Doris Lessing w minipowieści „O kotach” (On Cats) przedstawia autentyczne relacje między kotami i ludźmi na podstawie własnych przeżyć i obserwacji, ze szczególnym zwróceniem uwagi na psychikę i zachowanie kotów.
  • Wisława Szymborska napisała po śmierci przyjaciela Kornela Filipowicza wiersz „Kot w pustym mieszkaniu”.
  • Howard Phillips Lovecraft napisał kilka opowiadań, w których ważna rolę odgrywają koty, jak na przykład Koty Ultharu[21]
  • Simon Tofield stworzył kreskówki, w których głównym bohaterem jest sprytny Kot Simona. Na ich podstawie powstało kilka książek.

Kot w sztuce kulinarnej

Inne ciekawostki

  • W 1879 roku w Belgii przeprowadzono próbę zastąpienia gołębi pocztowych kotami. 37 zwierząt wywieziono z Liège do miejscowości położonej w promieniu 30 km, wyposażono w odpowiedni ekwipunek i wypuszczono – wszystkie koty wróciły do Liège, jednak większość pozbyła się w drodze przesyłek.[potrzebny przypis]
  • Koty białe są szczególnie narażone na wrodzoną głuchotę ze względu na recesywny gen białego futra. Wbrew pozorom, kot biały nie jest albinosem (albinizm u kotów występuje niezmiernie rzadko). Ryzyko wystąpienia głuchoty znacznie wzrasta u kotów białych z niebieskimi oczami (szacuje się, że ok. 25% takich kotów nie słyszy)[25]
  • Kocury są zazwyczaj lewołapkowe, podczas gdy większość kotek używa częściej swojej prawej łapki. Co ciekawe, większość leworęcznych wśród ludzi stanowią również osobniki płci męskiej[26].
  • Koty z łatwością wdrapują się na drzewa, lecz zejście z powrotem na ziemię stanowi dla nich problem. Haczykowate pazurki wygięte są tylko w jedną stronę, dlatego zejście z drzewa musi odbywać się w tej samej pozycji co wejście, tj. łebkiem w górę[26].
f t g